«Հայաստանի Հանրապետութիւն», Սիմոն Վրացեան, երկրորդ տպագրութիւն՝ քառասնամեակի առիթով, Տպարան «Մշակ», Պէյրութ, 1958, 686 էջ։
Երկրորդ տպագրութեան առթիւ հեղինակի «ԵՐԿՈՒ ԽՕՍՔ»ից՝
Այս գիրքը առաջին տպագրութեամբ, լոյս է տեսել 1928թ. Մայիսին, Հայաստանի անկախութեան տասնամեակի առթիւ եւ մի քանի ամսուայ ընթացքում — 2500 օրինակ — ամբողջապէս սպառւել է։
[…] Առաջին տպագրութեան «Երկու Խօսք» յառաջաբանում մենք գրում էինք, ի միջի այլոց.
«Այս հատորը լոյս է տեսնում հայաստանի Հանրապետութեան հիմնադրութեան տասնամեակի առթիւ։ Հանրապետութեան ամբողջական պատմութիւնը չէ նա։ Նման աշխատանք կատարելու համար ես ոչ բաիականաչամ ժամանակ եմ ունեցել տրամադրութեանս տակ, ոչ էլ, մանաւանդ, պահանջւած աղբիւրները — Երեւանի պետական դիւանները։ Իմ նպատակն էր, տարեդարձի առթիւ, հաւաքել ի մի Հայաստանի Հանրապետութեան ծագման ու կեանքին վերաբերւող տեղեկութիւնները, որքան այդ հնարաւոր էր տարագրութեան պայմաններում, տալ ամփոփ գաղափար Հայաստանի Հանրապետութեան մասին։ Գիրքը գրելիս ես չեմ ունեցել միտում՝ անպատճառ արձանագրել լաւը եւ խուսափել վատից։ Իմ միակ միտումը եղել է պատմական ճշմարտութիւնը, առարկայական արձանագրութիւնը դէպքերի՝ ջանալով հաւասար պաղարիւնութեամբ ներկայացնել կեանքի բոլոր արտայայտութիւնները։ […] Այս գրքի կոչումն է՝ յիշեցնել մոռացողներին, ինչ որ չպէտք է մոռանալ, ցոյց տալ նոր սերդնին ինչ կեանք ապրեց Հայաստանի Հանրապետութիւնը»։
[…] Պարտք ենք զգում խոստովանել, որ մեր պայմանները թոյլ չտուեցան գիրքը վերամշակելու եւ լրացնելու այնպէս, ինչպէս ուզում էինք, սրբագրելու համար հապճեպով պատրաստուած առաջին տպագրութեան թերիները, բայց եւ այնպէս ներկայ տպագրութիւնը, վերանայւած, լրացւած ու սրբագրւած, մեծ չափով տարբերւում է առաջին տպագրութիւնից։ Իր պակասութիւններով հանդերձ այս հատորը կարելի է համարել Հայաստանի Հանրապետութեան ամբողջական պատմութիւնը, — թերեւս ոչ լրիւ ու կատարեալ — բայց իրական պատմութիւնը։
Լրացնելու համար մեր առաջին հրատարակութեան թերի մասերը, մենք օգտւել ենք առանձին մենագրութիւններից։ Այսպէս, Արեւելահայոց համագումարի գլուխը լրացրել ենք «Մայիս 28» ժողովածոյի (Փարիզ), ընդարձակ յօդուածից։ Հատորի վերջում, մի շարք գլուխներ առնւած են մեր «Հայաստանը Բոլշեւիկեան Մուրճի եւ Թրքական Սալի միջեւ» գրքից։ Փետրուարեան ապստամբութեան գլուխը նոր է գրւած, ինչպէս եւ մի քանի ուրիշ մասեր։ Վերանայւած եւ լրացւած են նաեւ պատկերները։
Առաջին տպագրութեան «Յաւելւած»-ի տեղ այժմ տրւած են նոր նիւթեր։ Աւելացւած է նաեւ յատուկ անունները ցանկը։
Հատորի տպագրութեան հսկողութիւնը եւ փորձերի առաջին սրբագրութիւնը կատարել է Օննիկ Մելիքսեթեանը։ Երկրորդ սրբագրութիւնը արել է Վաչէ Փափազեանը։ Յատուկ անունների ցանկը կազմել է Արմիկ Ճենտերեճեանը իր մայրիկի աջակցութեամբ։ Բոլորին՝ իմ ջերմ շնորհակալութիւնը։
Ներբեռնել PDF տարբերակը [131MB]
Թուային առցանց այլ տարբերակ
